Ağacın Yaşı Nasıl Hesaplanır?
Bir ağacın yaşını belirlemenin en bilinen ve en doğru yöntemi, ağacın gövdesindeki halkaları saymaktır. Bu bilim dalına "dendrokronoloji" denir.
Büyüme Halkaları: Ilıman iklimlerde yaşayan birçok ağaç, her yıl gövdesine yeni bir büyüme katmanı ekler. Bu büyüme, ilkbahar ve yaz aylarında hızlı, sonbaharda ise yavaşlar ve kışın durur. Hızlı büyüme dönemi olan ilkbaharda oluşan odun daha açık renkli ve daha genişken, yavaş büyüme dönemi olan yaz sonu ve sonbaharda oluşan odun daha koyu renkli ve daha dardır. Bu iki farklı katman, birlikte tek bir "yıllık halka"yı oluşturur.
Halkaları Saymak: Kesilmiş bir ağacın kütüğüne bakıldığında, bu açık ve koyu renkli halkalar net bir şekilde görülebilir. Merkezden kabuğa doğru bu halkaları saymak, ağacın kaç yıl yaşadığını bize doğrudan verir. Ancak, yaşayan bir ağacın yaşını öğrenmek için onu kesmek gerekmez. "Artım burgusu" (increment borer) adı verilen özel bir aletle, ağacın gövdesinden, merkeze kadar uzanan, ince bir silindir şeklinde bir örnek alınır. Bu örnek üzerindeki halkalar sayılarak, ağaca zarar vermeden yaşı tespit edilebilir.
Halkaların Söyledikleri: Ağaç halkaları sadece yaşı değil, aynı zamanda ağacın geçmişi hakkında da bilgi verir. Geniş halkalar, o yılın büyüme için elverişli (bol yağışlı, sıcak) geçtiğini gösterirken, dar halkalar kuraklık, hastalık veya orman yangını gibi zorlu bir yıla işaret edebilir. Bu, bilim insanlarının geçmiş iklim koşullarını anlamalarına da yardımcı olur.