1858'de Londra'yı Saran "Büyük Koku" (The Great Stink) Neydi?
"Büyük Koku", 1858 yılının olağanüstü sıcak yazında, Londra şehrinin ana arteri olan Thames Nehri'nin, kanalizasyon ve endüstriyel atıklarla aşırı derecede kirlenmesi sonucu, dayanılmaz bir koku yaymasıyla ortaya çıkan bir halk sağlığı ve çevre felaketidir.
O dönemde, Londra'nın kanalizasyon sistemi yetersizdi ve milyonlarca insanın lağım atığı doğrudan Thames Nehri'ne akıyordu. 1858 yazının sıcak ve kurak geçmesi, nehrin su seviyesini düşürdü ve normalde akıntıyla giden atıkların, nehrin ortasında birikerek fermente olmasına neden oldu. Şehri, dayanılmaz bir leş ve lağım kokusu sardı. Koku o kadar yoğundu ki, Parlamento binasının pencerelerine kireçli bezler asılmasına rağmen, milletvekilleri çalışamaz hale geldi ve Parlamento'nun taşınması bile düşünüldü. Bu felaket, aynı zamanda tifo ve kolera gibi hastalıkların yayılmasına neden olan "miyasma teorisi"nin (hastalıkların kötü kokulardan yayıldığı inancı) de etkisiyle, kamuoyunda büyük bir paniğe yol açtı. "Büyük Koku", ironik bir şekilde, politikacıları nihayet harekete geçmeye zorladı. Mühendis Joseph Bazalgette liderliğinde, Londra'nın modern kanalizasyon sisteminin inşası hızla onaylandı ve bu, şehrin halk sağlığı tarihinde bir dönüm noktası oldu.
Kelimeler: büyük koku, the great stink, londra, tarih, çevre kirliliği, halk sağlığı, kanalizasyon, şaşırtıcı hikayeler
İlgini Çekebilir
Bilgisayar ağları nedir ve nasıl çalışır?
Bilgisayar ağları, cihazların veri paylaşmasını sağlayan bağlantı sistemleridir.LAN, WAN gibi farklı ağ türleri vardır.
GörüntüleKan Neden Kırmızıdır?
Kanın kırmızı rengi, alyuvarların (kırmızı kan hücreleri) içinde bulunan "hemoglobin" adlı bir proteinden gelir. Hemoglobinin temel görevi, akciğerler
Görüntüle"Greyder" Nedir?
Greyder (İngilizce: Grader), iki tekerlekli ön aksı ile dört tekerlekli arka aksları arasında, uzun bir şasiye monte edilmiş, ayarlanabilir bir bıçağa
GörüntüleArabanın "Geri Vitesi" Nasıl Çalışır?
Bir arabanın geri vitesi, motorun gücünü tekerleklere ileten şanzımanın (vites kutusu) içindeki dişlilerin yönünü değiştirerek, tekerleklerin ileri ye
GörüntüleTırnaklarımızı Kestiğimizde Neden Acımaz?
Tırnaklarımızı keserken acı hissetmememizin nedeni, tırnağın kestiğimiz görünen kısmının ölü hücrelerden oluşması ve içinde hiçbir sinir hücresi barın
Görüntüle"Açık Kaynak" (Open Source) Yazılım Felsefesi Nedir?
"Açık kaynak" yazılım, kaynak kodunun (bir yazılımın insan tarafından okunabilir talimatları) herkes tarafından serbestçe görüntülenebildiği, değiştir
GörüntüleMonitör Nedir?
Monitör, bir bilgisayarın ekran kartı tarafından üretilen görsel sinyalleri, kullanıcıların görebileceği bir görüntüye dönüştüren bir çıktı (output) c
GörüntüleKuvars Nedir?
Kuvars, silikon ve oksijen atomlarından (silikon dioksit - SiO²) oluşan, yer kabuğunda en bol bulunan ikinci mineraldir. Sertliği, dayanıklılığı ve pi
GörüntüleKum Saatindeki Kum Neden Her Zaman Aynı Hızda Akar?
Bir kum saatinin, içindeki kum miktarı azalsa bile sabit bir hızda akmasının nedeni, "granül (tanecikli) akış" fiziğinin, sıvıların akışından farklı d
GörüntüleBakterilerde "Yetersayı Algılaması" (Quorum Sensing) Nedir?
Yetersayı algılaması (Quorum Sensing), bakteri gibi tek hücreli organizmaların, bir araya gelerek kolektif davranışlar sergilemek için kullandıkları b
Görüntüle