1858'de Londra'yı Saran "Büyük Koku" (The Great Stink) Neydi?
"Büyük Koku", 1858 yılının olağanüstü sıcak yazında, Londra şehrinin ana arteri olan Thames Nehri'nin, kanalizasyon ve endüstriyel atıklarla aşırı derecede kirlenmesi sonucu, dayanılmaz bir koku yaymasıyla ortaya çıkan bir halk sağlığı ve çevre felaketidir.
O dönemde, Londra'nın kanalizasyon sistemi yetersizdi ve milyonlarca insanın lağım atığı doğrudan Thames Nehri'ne akıyordu. 1858 yazının sıcak ve kurak geçmesi, nehrin su seviyesini düşürdü ve normalde akıntıyla giden atıkların, nehrin ortasında birikerek fermente olmasına neden oldu. Şehri, dayanılmaz bir leş ve lağım kokusu sardı. Koku o kadar yoğundu ki, Parlamento binasının pencerelerine kireçli bezler asılmasına rağmen, milletvekilleri çalışamaz hale geldi ve Parlamento'nun taşınması bile düşünüldü. Bu felaket, aynı zamanda tifo ve kolera gibi hastalıkların yayılmasına neden olan "miyasma teorisi"nin (hastalıkların kötü kokulardan yayıldığı inancı) de etkisiyle, kamuoyunda büyük bir paniğe yol açtı. "Büyük Koku", ironik bir şekilde, politikacıları nihayet harekete geçmeye zorladı. Mühendis Joseph Bazalgette liderliğinde, Londra'nın modern kanalizasyon sisteminin inşası hızla onaylandı ve bu, şehrin halk sağlığı tarihinde bir dönüm noktası oldu.
Kelimeler: büyük koku, the great stink, londra, tarih, çevre kirliliği, halk sağlığı, kanalizasyon, şaşırtıcı hikayeler
İlgini Çekebilir
Empirizm Nedir?
Empirizm (Deneycilik), bilginin tek veya en temel kaynağının duyu deneyimi olduğunu savunan felsefi bir görüştür. Empirist filozoflara göre, insan zih
GörüntüleKarbon-14 Testi (Radyokarbon Tarihleme) Nasıl Yapılır?
Radyokarbon tarihleme, bir zamanlar canlı olan organik materyallerin (kemik, odun, kömür, kumaş gibi) yaşını belirlemek için kullanılan bir yöntemdir.
GörüntüleVolkanik Çamur Akıntısı "Lahar" Nedir?
Lahar, bir volkanın yamaçlarından aşağı doğru hızla akan, su ile volkanik materyallerin (kül, ponza, kaya parçaları) birleşmesiyle oluşan, yoğun ve yı
Görüntüleİğne Deliği Kamera (Pinhole Camera) Görüntüyü Nasıl Oluşturur?
İğne deliği kamera, bir lens kullanmadan, sadece "camera obscura" (Latince "karanlık oda") prensibine dayanarak görüntü oluşturan en basit kamera türü
GörüntüleKanada'daki Benekli Göl'ün (Spotted Lake) Sırrı Nedir?
Kanada'nın Britanya Kolumbiyası'nda bulunan Benekli Göl (Spotted Lake), özellikle yaz aylarında ortaya çıkan sıra dışı görünümüyle ünlüdür. Bu göl, so
GörüntüleYüz Yogası Nasıl Yapılır?
Yüz yogası, yüz kaslarını çalıştırarak cildin sıkılaşmasına, kırışıklıkların azalmasına ve daha genç bir görünüme kavuşmaya yardımcı olan doğal bir yö
GörüntüleCam Nasıl Üretilir?
Cam, temel olarak oldukça yaygın bir malzeme olan silisyum dioksitin (silis kumu) çok yüksek sıcaklıklarda eritilmesiyle üretilir. Ancak tek başına si
GörüntüleBir El Feneri (Pilli) Nasıl Işık Verir?
Pilli bir el fenerinin ışık vermesi, basit bir elektrik devresi aracılığıyla kimyasal enerjinin ışık enerjisine dönüştürülmesiyle gerçekleşir. El fene
GörüntüleEsnemek Ne İşe Yarar?
Esnemenin kesin fizyolojik amacı hala tam olarak anlaşılamamış olsa da, bu istemsiz refleksin birden fazla işlevi olduğu düşünülmektedir. En popüler t
GörüntüleNeden Gök Gürültülü Fırtınalarda Önce Şimşeği Görür, Sonra Sesi Duyarız?
Bir gök gürültülü fırtınada önce şimşeği görüp sonra gök gürültüsünü duymamızın nedeni, ışık ve sesin yayılma hızları arasındaki büyük farktır. Şimşek
Görüntüle