Bilişsel Çelişki (Cognitive Dissonance) Nedir?
Bilişsel çelişki, bir bireyin birbiriyle tutarsız iki veya daha fazla düşünceye, inanca, değere sahip olduğunda veya davranışlarının inançlarıyla çeliştiğinde yaşadığı zihinsel rahatsızlık veya gerilim durumudur. Bu teori, psikolog Leon Festinger tarafından geliştirilmiştir.
Örneğin, sigaranın sağlığa zararlı olduğunu bilen (inanç) bir kişinin sigara içmeye devam etmesi (davranış) bilişsel çelişki yaratır. Bu rahatsız edici gerilimden kurtulmak için, birey genellikle farkında olmadan çeşitli zihinsel stratejilere başvurur: 1. Davranışı Değiştirme: Sigarayı bırakmak (en zor olanıdır). 2. Çelişkili Düşünceyi Değiştirme: "Sigaranın o kadar da zararlı olduğuna dair kanıtlar abartılıyor" diyerek inancını değiştirmek. 3. Yeni Düşünceler Ekleme: "Sigara stresi azaltmama yardımcı oluyor, bu da sağlığım için iyi" gibi yeni ve dengeleyici bir düşünce eklemek. 4. Önemi Azaltma: "Herkes bir gün ölecek, en azından keyif aldığım bir şeyi yaparak öleyim" diyerek çelişkinin önemini küçümsemek. Bu mekanizma, insanların kendi davranışlarını ve inançlarını rasyonelleştirme eğilimini açıklar.
Kelimeler: bilişsel çelişki, cognitive dissonance, psikoloji, sosyal psikoloji, leon festinger, tutarlılık
İlgini Çekebilir
Para Nasıl Ortaya Çıktı? (Tarihi)
Paranın icadından önce ticaret, "takas" (barter) sistemiyle yapılıyordu. Ancak takas, "ihtiyaçların çifte tesadüfü"nü gerektirdiği için (yani sizin el
GörüntüleHidrojenden enerji üretimi nasıl olur?
Hidrojen, yakıt hücreleri aracılığıyla elektrik enerjisine dönüştürülür. Bu yöntem çevre dostudur ve gelecekteki enerji kaynakları arasında önemli bir
GörüntülePusula Nasıl Çalışır ve Neden Kuzeyi Gösterir?
Pusula, yön bulmak için kullanılan ve temel olarak Dünya'nın manyetik alanıyla etkileşime giren mıknatıslanmış bir iğneden oluşan basit bir cihazdır.D
Görüntüleİnsan Beynindeki "Glia Hücreleri"nin Görevi Nedir?
Glia hücreleri veya nöroglia, sinir sisteminde bulunan ve uzun süre sadece nöronlara (sinir hücreleri) yapısal destek sağlayan "yapıştırıcı" hücreler
GörüntüleIan Thorpe Kimdir?
Ian Thorpe, Avustralyalı, özellikle serbest stil yüzmedeki hakimiyeti ve kendine has tekniğiyle tanınan, 2000'li yılların başında yüzme dünyasına damg
GörüntüleYavru Kuşlar Gagalarını Neden Bu Kadar Geniş Açar?
Yavru kuşların, ebeveynleri yuvaya yiyecekle geldiğinde gagalarını son derece geniş bir şekilde açmaları, hayatta kalma ve beslenme içgüdülerinin önem
Görüntüle"Düşünüyorum, öyleyse varım" (Cogito, ergo sum) Nedir?
"Düşünüyorum, öyleyse varım" (Latince: "Cogito, ergo sum"), 17. yüzyıl Fransız filozofu René Descartes'ın felsefesinin temelini oluşturan, modern fels
GörüntüleSultanahmet Camii Nedir?
Sultanahmet Camii, 17. yüzyılda Osmanlı Padişahı I. Ahmed tarafından, Mimar Sedefkâr Mehmed Ağa'ya yaptırılan, İstanbul'un en görkemli ve en tanınan c
GörüntüleAkılda Kalıcı Sunum Hazırlama İpuçları
İster bir iş toplantısı ister bir okul projesi olsun, akılda kalıcı bir sunum yapmak mesajınızın etkisini artırır ve dinleyicilerinizi etkiler. Sadece
GörüntüleVantuz (Suction Cup) Yüzeylere Nasıl Yapışır?
Bir vantuzun pürüzsüz bir yüzeye (cam veya fayans gibi) güçlü bir şekilde yapışması, bir yapıştırıcı veya sihirli bir kuvvetle değil, basit bir hava b
Görüntüle