"Hayatta Kalma Yanlılığı" (Survivorship Bias) Nedir?

"Hayatta kalma yanlılığı", sadece bir süreçten başarıyla geçen ("hayatta kalan") insanlara, şirketlere veya nesnelere odaklanıp, başarısız olanları göz ardı etme eğiliminden kaynaklanan mantıksal bir hatadır. Bu durum, yanlış sonuçlara ve aşırı iyimser tahminlere yol açabilir.

En klasik örneği, II. Dünya Savaşı'nda hasar analizidir. Ord, üsse geri dönen uçakların en çok hasar alan yerlerini (kanatlar, gövde) zırhla güçlendirmeyi düşündü. Ancak istatistikçi Abraham Wald, asıl güçlendirilmesi gereken yerlerin, geri dönen uçaklarda hiç hasar olmayan yerler (motor, kokpit) olduğunu belirtti. Çünkü o bölgelerden vurulan uçaklar zaten hiç geri dönememişti. Sadece "hayatta kalanları" incelemek, yanlış bir sonuca götürüyordu. Benzer şekilde, sadece başarılı girişimcilerin hikayelerini dinleyerek girişimciliğin kolay olduğunu düşünmek veya sadece 100 yaşına kadar sigara içmiş birini örnek göstererek sigaranın zararsız olduğunu iddia etmek de bu yanlılığın birer örneğidir.

Kelimeler: hayatta kalma yanlılığı, survivorship bias, mantıksal safsata, istatistik, bilişsel yanlılık, abraham wald