"Jet Lag" Neden ve Nasıl Olur?

Jet lag, farklı saat dilimleri arasında hızlı bir şekilde seyahat edildiğinde (genellikle uçakla), vücudun içsel biyolojik saatinin (sirkadiyen ritim), yeni varılan yerin yerel saatiyle uyumsuz hale gelmesi sonucu ortaya çıkan bir dizi geçici fiziksel ve zihinsel belirtidir.

Vücudumuzun uyku-uyanıklık döngüsü, hormon salınımı ve vücut sıcaklığı gibi birçok fonksiyonu, yaklaşık 24 saatlik bir periyoda ayarlanmış olan içsel bir saat tarafından yönetilir. Bu saat, temel olarak gün ışığı tarafından senkronize edilir. Hızlı bir şekilde birkaç saat dilimi geçtiğinizde, iç saatiniz hala eski konumunuzun zamanına ayarlıyken, dış dünyadaki ışık ve sosyal ipuçları (yemek saatleri gibi) tamamen farklıdır. Örneğin, vücudunuz hala gece olduğunu düşünürken, vardığınız yerde sabah olmuştur. Bu uyumsuzluk, beynin ve vücudun kafasını karıştırır. Bunun sonucunda, yorgunluk, uykusuzluk veya aşırı uykululuk, konsantrasyon güçlüğü, sindirim sorunları ve genel bir halsizlik gibi belirtiler ortaya çıkar. Vücudun iç saatinin yeni saat dilimine tamamen adapte olması genellikle birkaç gün sürer.

Kelimeler: jet lag, sirkadiyen ritim, uyku, seyahat, biyolojik saat, sağlık, insan vücudu

İlgini Çekebilir

Telefonun İcadı ve Alexander Graham Bell

Telefonun icadı, genellikle İskoç asıllı Amerikalı mucit Alexander Graham Bell'e atfedilir. Bell, 1876 yılında, sesi elektrik sinyalleri aracılığıyla

Görüntüle
Dokunmatik Ekranlar Nasıl Çalışır?

Günümüzdeki akıllı telefon ve tabletlerde kullanılan dokunmatik ekranların büyük çoğunluğu "kapasitif" teknolojiye dayanır. Bu ekranlar, insan vücudun

Görüntüle
Bir Şarap Açacağı (Tirbuşon) Mantarı Nasıl Çıkarır?

Bir tirbuşonun şarap şişesinden mantarı çıkarma prensibi, basit mekanik avantajlar ve sürtünme kuvvetini kullanmaya dayanır. En yaygın tirbuşon türü,

Görüntüle
Gündelik Hayattan Bir "Algoritma" Örneği Nedir?

Algoritma, belirli bir problemi çözmek veya bir görevi tamamlamak için izlenen, sonlu ve sıralı adımlar bütünüdür. Genellikle bilgisayar bilimiyle ili

Görüntüle
"Süper Bilgisayar" Nedir ve Normal Bilgisayardan Farkı Nedir?

Süper bilgisayar, belirli bir dönemdeki en yüksek işlem hızına ve kapasitesine sahip olan, son derece güçlü bir bilgisayar türüdür. Normal bir masaüst

Görüntüle
Uçaklar Nasıl Uçar? (Dört Temel Kuvvet)

Bir uçağın uçuşu, birbiriyle sürekli etkileşim halinde olan dört temel aerodinamik kuvvetin dengelenmesiyle mümkün olur: Kaldırma (Lift), Ağırlık (Wei

Görüntüle
İnsan Vücudunda "Safra Kesesi"nin Görevi Nedir?

Safra kesesi, karaciğerin hemen altında bulunan, armut şeklinde küçük bir organdır. Temel görevi, karaciğer tarafından üretilen "safra" sıvısını depol

Görüntüle
Astronomide "Kızıla Kayma" ve "Maviye Kayma" Ne Anlama Gelir?

Kızıla kayma (redshift) ve maviye kayma (blueshift), bir ışık kaynağının (bir yıldız veya galaksi gibi) bir gözlemciye göre hareket etmesi nedeniyle,

Görüntüle
Ahtapotlar Nasıl Bu Kadar Ustaca Kamufle Olur?

Ahtapotlar, hayvanlar aleminin kamuflaj ustalarıdır ve bu yetenekleri üç temel bileşenin mükemmel uyumuna dayanır: renk, desen ve doku. Derilerinin al

Görüntüle
Cırt Cırt (Velcro) Nasıl Çalışır?

Cırt cırtın (Velcro, bir marka adıdır) çalışma prensibi, doğadan esinlenilmiş dâhiyane bir tasarıma dayanır. İki farklı şeritten oluşur: biri "kanca"

Görüntüle