Okyanuslarda Neden Dev Girdaplar (Gyre) Oluşur?

Okyanus girdapları (gyre), okyanus havzalarında dönen devasa yüzey akıntı sistemleridir. Dünya'da beş ana okyanus girdabı bulunur ve bu girdaplar küresel iklimi düzenlemede ve ısıyı dağıtmada önemli bir rol oynar.

Bu devasa döngülerin oluşumunun arkasındaki ana itici güç, gezegenimiz üzerinde esen hakim rüzgarlardır (alizeler ve batı rüzgarları gibi). Rüzgarlar, okyanus yüzeyindeki suyu sürükleyerek harekete geçirir. Ancak su, Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesinin neden olduğu "Coriolis etkisi" yüzünden düz bir çizgide hareket etmez. Coriolis etkisi, Kuzey Yarımküre'deki hareketli nesneleri sağa, Güney Yarımküre'dekileri ise sola saptırır. Bu sürekli saptırma etkisi, rüzgarların sürüklediği yüzey sularının okyanus havzalarının sınırları boyunca dairesel bir yörünge izlemesine ve devasa girdaplar oluşturmasına neden olur.

Kelimeler: okyanus girdabı, gyre, okyanus akıntıları, coriolis etkisi, oşinografi, coğrafya, iklim

İlgini Çekebilir

Teknolojide "Geriye Dönük Uyumluluk" Ne Anlama Gelir?

Geriye dönük uyumluluk (backward compatibility), yeni bir sistemin, teknolojinin veya yazılımın, kendisinden daha eski bir sistem için tasarlanmış ola

Görüntüle
Edebiyatta "Büyülü Gerçekçilik" Akımı Nedir?

Büyülü gerçekçilik, gerçekçi bir dünya anlatısının içine, doğaüstü, fantastik veya rüya gibi unsurların, sanki sıradan ve normal olaylarmış gibi, yadı

Görüntüle
Papatya Nedir?

Papatya, papatyagiller (Asteraceae) familyasından, genellikle beyaz yapraklı ve ortası sarı disk şeklinde olan çiçekli bitkilerin ortak adıdır. Baharı

Görüntüle
Bir Çekirge Nasıl Bu Kadar Uzağa Zıplayabilir?

Çekirgelerin kendi boyutlarına göre inanılmaz mesafelere zıplayabilmesi, onların arka bacaklarındaki özel anatomik yapı ve enerji depolama mekanizması

Görüntüle
Bitki Bazlı Beslenmeye Geçiş Rehberi

Bitki bazlı beslenme, hem sağlığınız hem de çevre için faydalı olan, sebze, meyve, baklagiller, tam tahıllar ve kuruyemişlere dayalı bir diyet şeklidi

Görüntüle
Kurbağalama Yüzme Nedir?

Kurbağalama, dört ana yüzme stilinin en eskisi ve en yavaşı olarak kabul edilen, tüm hareketlerin simetrik olduğu bir yüzme tekniğidir. Yarışma stille

Görüntüle
Jet Motoru Nasıl Çalışır?

Jet motoru, Newton'un üçüncü hareket yasasına ("her etkiye karşılık, eşit ve zıt bir tepki vardır") dayanan bir tepkili motordur. Temel prensibi, hava

Görüntüle
Oyun Klavyelerinin Doğuşu Nasıl Oldu?

Oyun klavyeleri (Gaming Keyboards), standart klavyelerden farklı olarak, özellikle bilgisayar oyuncularının ihtiyaçlarına yönelik olarak tasarlanmış,

Görüntüle
Neden Soğan Doğrarken Gözlerimiz Yaşarır?

Soğan doğrarken gözlerimizin yaşarmasının nedeni, soğanın hücreleri kesildiğinde havaya saldığı tahriş edici bir kimyasaldır. Soğan, topraktan kükürt

Görüntüle
Neden Esnediğimizde Diğerleri de Esner?

Esnemenin bulaşıcı olması, psikoloji ve nörobilimde "ayna nöron sistemi" ile açıklanan bir sosyal davranıştır. Ayna nöronlar, beynimizde hem bir eylem

Görüntüle