Bir Sandviç Neden Bayatlar?
Bir sandviçin veya ekmeğin bayatlaması, genellikle sanıldığı gibi su kaybetmesiyle, yani kurumasıyla ilgili değildir. Aslında bayatlama, "nişasta retrogradasyonu" adı verilen karmaşık bir kimyasal süreçtir.
Ekmek pişirildiğinde, undaki nişasta granülleri su emer, şişer ve jelatinimsi, amorf bir yapıya dönüşür. Bu, ekmeğe o taze, yumuşak dokusunu verir. Ancak ekmek soğumaya ve beklemeye başladığında, bu amorf nişasta molekülleri yavaş yavaş tekrar bir araya gelerek daha düzenli, kristal benzeri bir yapıya dönmeye başlar. Bu yeniden kristalleşme süreci, suyu moleküler yapıdan dışarı iter ve ekmeğin dokusunun sertleşmesine, kurumasına ve lastik gibi olmasına neden olur. Yani bayatlama, aslında suyun kaybından çok, suyun nişasta molekülleri içinde yeniden dağılması ve nişastanın yapısının değişmesidir. İlginç bir şekilde, bayat ekmeği hafifçe ısıtmak (örneğin tost yapmak), bu kristalleri geçici olarak tekrar kırarak ekmeğe yumuşaklığını bir süreliğine geri kazandırabilir.
Kelimeler: bayatlama, ekmek, nişasta retrogradasyonu, kimya, gıda bilimi, mutfak
İlgini Çekebilir
"Düşünüyorum, öyleyse varım" (Cogito, ergo sum) Nedir?
"Düşünüyorum, öyleyse varım" (Latince: "Cogito, ergo sum"), 17. yüzyıl Fransız filozofu René Descartes'ın felsefesinin temelini oluşturan, modern fels
GörüntüleBir Sandviç Neden Bayatlar?
Bir sandviçin veya ekmeğin bayatlaması, genellikle sanıldığı gibi su kaybetmesiyle, yani kurumasıyla ilgili değildir. Aslında bayatlama, "nişasta retr
GörüntüleArkeolojide "Deneysel Arkeoloji" Yöntemi Nedir?
Deneysel arkeoloji, geçmişte yaşamış insanların kullandığı aletleri, teknikleri ve yapıları, günümüzde yeniden canlandırarak ve deneyerek anlamaya çal
GörüntüleBal Neden Neredeyse Hiç Bozulmaz?
Balın binlerce yıl bozulmadan kalabilmesi, birkaç kimyasal ve fiziksel özelliğinin birleşiminden kaynaklanır. İlk olarak, balın su içeriği çok düşüktü
GörüntüleFutbol topunun içindeki hava ne kadar basınca sahiptir?
Standart bir futbol topu yaklaşık 0.6 - 1.1 atmosfer (600 - 1100 g/cm²) basınçta hava ile şişirilir.
GörüntüleFelsefede "Determinizm" ve "Özgür İrade" Tartışması Nedir?
Determinizm ve özgür irade tartışması, felsefenin en eski ve en temel sorunlarından biridir ve insan eylemlerinin kökenini sorgular: "Davranışlarımız
GörüntüleBir Volkanik Dağ ile Normal Bir Dağ Arasındaki Fark Nedir?
Dağlar, genellikle yerkabuğunun hareketleri veya volkanik aktivite sonucu oluşan büyük yeryüzü şekilleridir. "Normal" dağlar (kıvrım dağları veya fay-
GörüntüleÇay Nedir ve Nasıl Demlenir?
Çay, "Camellia sinensis" adlı bitkinin yapraklarının, tomurcuklarının veya genç sürgünlerinin çeşitli işlemlerden geçirilerek kurutulmasıyla elde edil
GörüntüleYasemin Nedir?
Yasemin, zeytingiller (Oleaceae) familyasının Jasminum cinsini oluşturan, genellikle sarmaşık veya çalı formunda olan ve en çok yoğun, tatlı ve baş dö
GörüntüleAhtapotlar Nasıl Bu Kadar Ustaca Kamufle Olur?
Ahtapotlar, hayvanlar aleminin kamuflaj ustalarıdır ve bu yetenekleri üç temel bileşenin mükemmel uyumuna dayanır: renk, desen ve doku. Derilerinin al
Görüntüle