Neden Bazı Giysiler (Yün Gibi) Yıkandığında Çeker?

Yün gibi doğal hayvan liflerinden yapılmış giysilerin yıkandığında çekmesi (küçülmesi), liflerin karmaşık yapısı ve su ile ısıya verdiği tepkiden kaynaklanır. Yün lifleri, mikroskop altında bakıldığında, balık pulları gibi üst üste binmiş küçük "pullarla" (kütikül) kaplıdır.

Yünlü bir giysi sıcak suyla yıkandığında ve özellikle de mekanik bir hareketle (çamaşır makinesinin dönmesi gibi) çalkalandığında, bu pullar açılır ve birbirine daha sıkı bir şekilde takılır. Islak yün lifleri ayrıca şişer ve daha esnek hale gelir. Kuruma sırasında ise lifler büzüşür ve bu birbirine geçmiş pullar nedeniyle orijinal konumlarına tam olarak dönemezler. Bu durum, liflerin birbirine daha da yaklaşmasına, kumaşın genel yapısının sıkılaşmasına ve sonuç olarak giysinin çekmesine veya keçeleşmesine neden olur. Soğuk suyla ve nazik bir programda yıkamak, bu çekmeyi en aza indirmeye yardımcı olabilir.

Kelimeler: yün çekmesi, keçeleşme, tekstil, yıkama, giysi bakımı, lif yapısı

İlgini Çekebilir

Işık Yılı Nedir?

Işık yılı, astronomide, çok büyük mesafeleri ölçmek için kullanılan bir "uzunluk" birimidir. Adında "yıl" kelimesi geçmesi nedeniyle sıkça bir zaman b

Görüntüle
Gök Gürültüsü ve Şimşek Nasıl Oluşur?

Şimşek, fırtına bulutları (kümülonimbus) içinde veya bulut ile yeryüzü arasında meydana gelen devasa bir elektrik boşalmasıdır. Bulut içindeki su daml

Görüntüle
Hentbolda "7 Metre Atışı" Nedir?

7 metre atışı, hentbolda, futbolun penaltı vuruşuna denk gelen bir cezai atıştır. Net bir gol pozisyonunun, rakip takım tarafından kurallara aykırı bi

Görüntüle
Beyaz Ölüm: Çığ Nasıl Düşer?

Çığ, dağlık ve eğimli arazilerde biriken kar kütlesinin, yer çekimi etkisiyle hızla yamaç aşağı kayması olayıdır. Çığlar, genellikle taze kar yağışınd

Görüntüle
Gerontoloji (Yaşlanma Bilimi) Neyi İnceler?

Gerontoloji, yaşlanma sürecini ve yaşlılık dönemini sosyal, psikolojik, bilişsel, kültürel ve biyolojik açılardan inceleyen çok disiplinli bir bilim d

Görüntüle
Siber fiziksel sistemler (CPS) nedir?

Siber fiziksel sistemler, fiziksel süreçlerin bilgisayar tabanlı kontrolü ve izlenmesidir.Akıllı fabrikalar ve akıllı şehirlerde kullanılır.

Görüntüle
Kediler Neden Dört Ayak Üstüne Düşer?

Kedilerin, yüksekten düştüklerinde havada dönerek patilerinin üzerine inme yeteneği, "doğrulma refleksi" (righting reflex) olarak bilinen, olağanüstü

Görüntüle
Pasifik'in Gizemli Gözcüleri: Rapa Nui (Paskalya Adası) Moai Heykelleri

Rapa Nui (Paskalya Adası), Pasifik Okyanusu'nun güneydoğusunda, Şili'ye bağlı, dünyanın en izole yerlerinden biri olan bir adadır. Ada, en çok "Moai"

Görüntüle
Ateş Böcekleri Işıklarını Nasıl Üretir?

Ateş böceklerinin ışık üretmesi, "biyolüminesans" adı verilen son derece verimli bir kimyasal reaksiyonun sonucudur. Bu olay, ateş böceğinin karın böl

Görüntüle
Ekmek Hamuru Nasıl Kabarır?

Ekmek hamurunun kabarmasının arkasındaki sihirli bileşen, "maya" (Saccharomyces cerevisiae) adı verilen tek hücreli bir mantardır. Hamura eklenen maya

Görüntüle