Gökdelenler Rüzgarda Yıkılmadan Nasıl Durur? (Sönümleyiciler)

Yüksek gökdelenler, şiddetli rüzgarlar veya depremler nedeniyle salınım yapmaya eğilimlidir. Bu salınımın kontrol altına alınamaması, hem yapısal hasara hem de içindeki insanlar için konforsuzluğa neden olur. Mühendisler, bu salınımı azaltmak için çeşitli sönümleme sistemleri kullanırlar.

En yaygın ve etkili sistemlerden biri "Ayarlı Kütle Sönümleyici"dir (Tuned Mass Damper - TMD). Bu, genellikle binanın en üst katlarına yerleştirilen, hidrolik pistonlar üzerinde hareket eden devasa bir çelik sarkaç veya bloktur. Rüzgar binayı bir yöne doğru ittiğinde, bu devasa kütle eylemsizlik nedeniyle zıt yönde sallanır. Bu zıt yönlü hareket, binanın salınım enerjisini emer ve onu sönümler, böylece binanın sallanma miktarını önemli ölçüde azaltır. Örneğin, Tayvan'daki Taipei 101 gökdeleninde, 660 tonluk dev bir altın küre bu amaçla kullanılmaktadır. Bazı binalarda ise, temel ile yapı arasına yerleştirilen esnek "taban izolatörleri" veya duvarlara yerleştirilen viskoz sıvı dolu sönümleyiciler kullanılır.

Kelimeler: gökdelen, ayarlı kütle sönümleyici, tmd, yapı mühendisliği, deprem, rüzgar, mimari

İlgini Çekebilir

Neden Bazen 'İç Çekme' İhtiyacı Duyarız?

İç çekmek, normal nefes alma düzenimizden daha derin ve genellikle daha yavaş bir nefes alıp verme eylemidir. Bu davranışın hem fizyolojik hem de psik

Görüntüle
Okyanustaki "Dev Dalgalar" (Rogue Waves) Nasıl Oluşur?

"Dev dalga" veya "serseri dalga" (rogue wave), açık denizde, çevrelerindeki normal dalgaların yüksekliğinin en az iki katına ulaşan, aniden ve beklenm

Görüntüle
Mevsimler Nasıl Oluşur?

Mevsimlerin oluşmasının temel nedeni, Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesine göre yaklaşık 23.5 derecelik bir eksen eğikliğine sahip olmasıdır. Yaygı

Görüntüle
Teknolojide "Moore Yasası" (Moore's Law) Nedir?

Moore Yasası, Intel'in kurucu ortaklarından Gordon Moore tarafından 1965'te yapılan ve bir entegre devre (çip) üzerindeki transistör sayısının yaklaşı

Görüntüle
Ateşimiz Neden Yükselir? (Vücut Savunması)

Ateş, vücut sıcaklığının normal seviyenin (genellikle 37°C) üzerine çıkmasıdır ve sanılanın aksine bir hastalık değil, bir belirtidir. Ateş, vücudun e

Görüntüle
İnsanlar Neden Utanınca Yüzü Kızarır?

Utanınca yüzün kızarması, vücudun "savaş ya da kaç" tepkisini yöneten sempatik sinir sisteminin istemsiz bir reaksiyonudur. Utanç, mahcubiyet veya sos

Görüntüle
Okyanuslar ve Denizler Neden Mavi Görünür?

Okyanusların ve büyük su kütlelerinin mavi görünmesi, suyun ışıkla etkileşime girme biçimiyle, özellikle de ışığı emme ve saçma özellikleriyle ilgilid

Görüntüle
Etkili Zaman Yönetimi Becerileri Nasıl Geliştirilir?

Günümüzde zaman, en değerli kaynaklarımızdan biridir ve onu etkili kullanmak, hem kişisel hem de profesyonel yaşamda başarıyı getirir. Zaman yönetimi

Görüntüle
İnternetteki "CAPTCHA" Testleri Ne İşe Yarar?

CAPTCHA (Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart), bir kullanıcının insan mı yoksa bir bilgisayar programı (bot) mı

Görüntüle
Bir Köprünün Kemer Şekli Neden Bu Kadar Güçlüdür?

Kemer şeklinin köprüler ve binalar gibi yapılarda bu kadar yaygın kullanılmasının nedeni, yükleri son derece verimli bir şekilde dağıtma yeteneğidir.

Görüntüle