Gökdelenler Rüzgarda Yıkılmadan Nasıl Durur? (Sönümleyiciler)

Yüksek gökdelenler, şiddetli rüzgarlar veya depremler nedeniyle salınım yapmaya eğilimlidir. Bu salınımın kontrol altına alınamaması, hem yapısal hasara hem de içindeki insanlar için konforsuzluğa neden olur. Mühendisler, bu salınımı azaltmak için çeşitli sönümleme sistemleri kullanırlar.

En yaygın ve etkili sistemlerden biri "Ayarlı Kütle Sönümleyici"dir (Tuned Mass Damper - TMD). Bu, genellikle binanın en üst katlarına yerleştirilen, hidrolik pistonlar üzerinde hareket eden devasa bir çelik sarkaç veya bloktur. Rüzgar binayı bir yöne doğru ittiğinde, bu devasa kütle eylemsizlik nedeniyle zıt yönde sallanır. Bu zıt yönlü hareket, binanın salınım enerjisini emer ve onu sönümler, böylece binanın sallanma miktarını önemli ölçüde azaltır. Örneğin, Tayvan'daki Taipei 101 gökdeleninde, 660 tonluk dev bir altın küre bu amaçla kullanılmaktadır. Bazı binalarda ise, temel ile yapı arasına yerleştirilen esnek "taban izolatörleri" veya duvarlara yerleştirilen viskoz sıvı dolu sönümleyiciler kullanılır.

Kelimeler: gökdelen, ayarlı kütle sönümleyici, tmd, yapı mühendisliği, deprem, rüzgar, mimari