Neden Bazen Bir Koku Bize Aniden Eski Bir Anıyı Hatırlatır?

Koku duyusu ile hafıza ve duygular arasındaki bu güçlü bağlantı, beynimizin anatomik yapısıyla ilgilidir. Koku alma sistemi, diğer duyu sistemlerinden farklı bir yol izler. Burundaki koku reseptörleri tarafından algılanan koku molekülleri, doğrudan beynin "koku soğancığı"na (olfactory bulb) ulaşır.

Koku soğancığı, beynin duygusal tepkileri işleyen "amigdala" ve yeni anıların oluşumunda kilit rol oynayan "hipokampus" ile çok yakın ve doğrudan bağlantılara sahiptir. Diğer duyularımızdan (görme, işitme, dokunma) gelen bilgiler ise önce beynin "talamus" adı verilen bir aktarma merkezinden geçer ve daha sonra ilgili beyin bölgelerine dağıtılır. Koku duyusunun bu doğrudan ve kısa yolu, kokuların neden diğer duyulara göre çok daha hızlı, daha canlı ve daha duygusal anıları tetikleyebildiğini açıklar. Belirli bir koku, o kokuyu ilk kez deneyimlediğimiz zamanki duygusal durumla ve olaylarla bilinçaltımızda güçlü bir şekilde eşleşir ve o koku tekrarlandığında bu anılar ve duygular aniden canlanabilir.

Kelimeler: koku, hafıza, duygu, beyin, amigdala, hipokampus, proust etkisi