Rosetta Taşı'nın Şifresi Nasıl Çözüldü?

Rosetta Taşı, 1799'da Napolyon'un Mısır seferi sırasında Fransız askerleri tarafından bulunan, üzerinde aynı metnin üç farklı dilde yazılı olduğu granodiyorit bir levhadır. Bu diller, Antik Mısır hiyeroglifleri, Mısır'ın halk dilinden türeyen Demotik yazı ve Antik Yunanca idi. Antik Yunanca o dönemde bilindiği için, bu taş, unutulmuş olan hiyerogliflerin şifresini çözmek için bir anahtar sağlıyordu.

Şifrenin çözülmesindeki en büyük atılım, Fransız bilgin Jean-François Champollion tarafından yapıldı. Diğer araştırmacılar, hiyerogliflerin tamamen sembolik olduğunu düşünürken, Champollion hem sembolik hem de fonetik (ses belirten) bir alfabe olabileceğini varsaydı. Taşın üzerindeki Yunanca metinden kral V. Ptolemaios'un adını buldu ve hiyeroglif metninde "kartuş" adı verilen oval çerçeveler içindeki sembollerin bu isme karşılık geldiğini tahmin etti. Kleopatra gibi diğer kraliyet isimlerini de karşılaştırarak, belirli hiyerogliflerin ses değerlerini (P, T, L, O, M, S gibi) çözmeyi başardı. Bu fonetik alfabe, binlerce yıllık Mısır hiyerogliflerinin kapısını aralayan anahtar oldu.

Kelimeler: rosetta taşı, hiyeroglif, champollion, antik mısır, arkeoloji, dilbilim, deşifre

İlgini Çekebilir

Steganografi ve Kriptografi Arasındaki Fark Nedir?

Steganografi ve kriptografi, her ikisi de bilgiyi gizleme ve koruma amacı taşısa da, bunu tamamen farklı yaklaşımlarla yaparlar.Kriptografi, "gizli ya

Görüntüle
"Giriş Gecikmesi" (Input Lag) Nedir?

Giriş gecikmesi (Input Lag), bir kullanıcının bir eylemde bulunması (örneğin, fareyi tıklaması veya oyun kumandasında bir düğmeye basması) ile bu eyle

Görüntüle
Rüzgar Türbinleri Elektriği Nasıl Üretir?

Rüzgar türbinleri, rüzgarın kinetik enerjisini (hareket enerjisi), önce mekanik enerjiye, sonra da elektrik enerjisine dönüştüren cihazlardır. Bir yel

Görüntüle
Kütleçekimsel Mercekleme Nedir?

Kütleçekimsel mercekleme, Albert Einstein'ın Genel Görelilik Teorisi tarafından öngörülen ve büyük bir kütlenin (bir galaksi veya galaksi kümesi gibi)

Görüntüle
Beyzbol Nedir?

Beyzbol, dokuzar kişilik iki takım arasında, bir sopa (beyzbol sopası) ve bir top ile oynanan, Amerikan kökenli popüler bir takım sporudur. Oyunun tem

Görüntüle
"Uluslararası Klein Mavisi" (IKB) Renginin Hikayesi Nedir?

"Uluslararası Klein Mavisi" (International Klein Blue - IKB), Fransız sanatçı Yves Klein tarafından 1950'lerin sonlarında geliştirilen ve patentini al

Görüntüle
"Haliç" (Altın Boynuz) Nedir?

Haliç, İstanbul'un Avrupa yakasını, Tarihi Yarımada (güney) ve Beyoğlu (kuzey) yakası olarak ikiye ayıran, Marmara Denizi'ne açılan, yaklaşık 7.5 kilo

Görüntüle
Sakız yutulursa ne olur?

Sakız sindirilmez ama genellikle zararsızdır. Bağırsaklardan sindirilmeden geçip dışkı yoluyla atılır.Ancak çok miktarda sakız yutmak bağırsak tıkanık

Görüntüle
Altın Nedir?

Altın (simgesi Au, atom numarası 79), tarih boyunca parlak sarı rengi, nadir bulunması ve kimyasal olarak paslanmaya ve korozyona karşı son derece day

Görüntüle
"Lingua Franca" (Ortak Dil) Ne Demektir?

Lingua franca, anadilleri farklı olan insanlar arasında, ortak bir iletişim kurmalarını sağlayan, yaygın olarak kullanılan bir dildir. Tarihsel olarak

Görüntüle