"Telif Hakkı" (Copyright) ve "Kamu Malı" (Public Domain) Ne Demektir?

Telif hakkı ve kamu malı, bir eserin (kitap, müzik, film, fotoğraf, yazılım vb.) kullanımını ve dağıtımını düzenleyen, fikri mülkiyet hukukunun iki temel kavramıdır.

Telif Hakkı (Copyright), bir eserin yaratıcısına, o eseri kopyalama, dağıtma, sergileme ve türevlerini yapma konusunda belirli bir süre için yasal bir tekel hakkı verir. Bu hak, genellikle yaratıcının yaşamı artı belirli bir yıl (birçok ülkede 70 yıl) boyunca devam eder. Telif hakkının amacı, yaratıcıları eser üretmeye teşvik etmek ve emeklerinin karşılığını almalarını sağlamaktır. Telif hakkıyla korunan bir eseri izinsiz kullanmak yasa dışıdır.

Kamu Malı (Public Domain), telif hakkı koruması altında olmayan ve dolayısıyla herkes tarafından izin alınmaksızın serbestçe kullanılabilen, kopyalanabilen ve değiştirilebilen eserler topluluğunu ifade eder. Bir eser, telif hakkı süresi dolduğunda, yaratıcısı tarafından bilinçli olarak kamuya adandığında veya telif hakkı korumasına uygun olmadığında kamu malı haline gelir. Shakespeare'in oyunları, Beethoven'ın senfonileri veya Leonardo da Vinci'nin tabloları kamu malı eserlere örnektir.

Kelimeler: telif hakkı, copyright, kamu malı, public domain, fikri mülkiyet, hukuk, sanat

İlgini Çekebilir

Plastikler Nasıl Üretilir?

Plastikler, "polimer" adı verilen uzun zincirli moleküllerden oluşan sentetik malzemelerdir. Bu polimerlerin yapı taşları ise "monomer" adı verilen da

Görüntüle
Neden Bazı Şarkılar "Dile Dolanır"? (Kulak Solucanı)

"Kulak solucanı" (earworm) veya istemsiz müzikal imgeleme, bir şarkının kısa bir bölümünün, istemsizce ve tekrar tekrar zihnimizde çalması durumudur.

Görüntüle
Şeker Nedir ve Vücudumuzda Nasıl Enerjiye Dönüşür?

Şeker, karbonhidratların en basit formlarından biridir ve vücudumuz için temel bir enerji kaynağıdır. Sofra şekeri (sakaroz) gibi bazı şekerler iki ba

Görüntüle
Neden Bazı İnsanların Gamzeleri Vardır?

Gamzeler, özellikle yanaklarda veya çenede görülen, gülümsendiğinde belirginleşen küçük çukurlardır. Bu durum, genellikle yüz kaslarındaki küçük bir a

Görüntüle
Kar Taneleri Nasıl Oluşur ve Neden Hepsi Farklıdır?

Kar taneleri, atmosferin yüksek katmanlarında, sıcaklık donma noktasının (0°C) altına düştüğünde, su buharının doğrudan katı hale geçerek buz kristall

Görüntüle
Evde Bitki Yetiştirirken Sık Yapılan Hatalar ve Çözümleri

Evde bitki bakımı keyifli olsa da, başlangıçta yapılan bazı hatalar bitkilerin sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bu rehberde, aşırı sulama, yetersiz ış

Görüntüle
Taç Atışı Nedir?

Taç atışı, futbolda topun tamamının, sahanın uzun kenarlarını belirleyen taç çizgilerinden dışarı çıkması durumunda, oyunu yeniden başlatma yöntemidir

Görüntüle
Gölge Nedir ve Nasıl Oluşur?

Gölge, ışığın bir kaynaktan çıkıp düz bir çizgide yayılırken, opak (ışık geçirmeyen) bir nesne tarafından engellenmesi sonucu oluşan karanlık alandır.

Görüntüle
Kurbağalama Yüzme Nedir?

Kurbağalama, dört ana yüzme stilinin en eskisi ve en yavaşı olarak kabul edilen, tüm hareketlerin simetrik olduğu bir yüzme tekniğidir. Yarışma stille

Görüntüle
"Windows Tuşu"nun Tarihi Nedir?

"Windows tuşu" (WinKey), günümüz klavyelerinin alt sırasında, genellikle Ctrl ve Alt tuşları arasında bulunan ve üzerinde Microsoft Windows logosu ola

Görüntüle