Sirkadiyen Ritim (Biyolojik Saat) Nedir?

Sirkadiyen ritim, yaklaşık 24 saatlik bir döngüyü takip eden ve bir canlının uyku-uyanıklık döngüsü, hormon salınımı, vücut sıcaklığı ve metabolizma gibi birçok fizyolojik ve davranışsal sürecini düzenleyen içsel bir biyolojik saattir.

Bu iç saat, beynin hipotalamus bölgesinde bulunan "suprakiazmatik nükleus" (SCN) adı verilen bir grup sinir hücresi tarafından kontrol edilir. SCN, dış dünyadaki en önemli zaman ipucu olan ışıktan etkilenir. Gözlerimizdeki özel fotoreseptörler, ışığı algıladığında SCN'ye sinyal gönderir. SCN, bu bilgiye dayanarak vücudun geri kalanına talimatlar verir. Örneğin, hava karardığında SCN, epifiz bezine uyku hormonu olan "melatonin" salgılaması için sinyal gönderir ve bu da uykumuzu getirir. Sabah ışığıyla birlikte melatonin salgısı durdurulur ve vücut uyanır. Bu ritmin bozulması (jet lag veya vardiyalı çalışma gibi) sağlık sorunlarına yol açabilir.

Kelimeler: sirkadiyen ritim, biyolojik saat, uyku, melatonin, hipotalamus, kronobiyoloji, fizyoloji

İlgini Çekebilir

Ekonomide "Giffen Malı" (Giffen Good) Paradoksu Nedir?

Giffen malı, temel talep yasasına ("bir malın fiyatı arttığında, o mala olan talep düşer") aykırı davranan, son derece nadir ve teorik bir mal türüdür

Görüntüle
Otomobillerdeki Katalitik Konvertör Ne İşe Yarar?

Katalitik konvertör, bir otomobilin egzoz sisteminde bulunan ve içten yanmalı motorun ürettiği zararlı gazları, daha az zararlı maddelere dönüştüren b

Görüntüle
Bir Tırtılın Kaç Ayağı Vardır?

Bir tırtılın bacak sayısı ilk bakışta kafa karıştırıcı olabilir, çünkü gövdesi boyunca birçok bacak benzeri yapıya sahiptir. Ancak bir tırtılın, böcek

Görüntüle
Arıların Vızıltı Sesi Kanatlarından Mı Gelir?

Evet, arıların o karakteristik vızıltı sesinin ana kaynağı, onların çok hızlı kanat çırpışlarıdır. Bir bal arısı, saniyede ortalama 230 kez kanat çırp

Görüntüle
Bazı hayvanlar neden kış uykusuna yatar?

Kışın yiyecek bulmak zor olduğu için bazı hayvanlar metabolizmalarını yavaşlatarak enerji tasarrufu sağlar.Bu süreçte kalp atışları ve vücut ısısı düş

Görüntüle
Neden Bazı İnsanların Alerjisi Varken Bazılarının Yoktur?

Alerjiler, bağışıklık sisteminin normalde zararsız olan maddelere (polen, ev tozu akarı, kedi tüyü, bazı yiyecekler gibi) karşı aşırı ve hatalı bir te

Görüntüle
Antikitera Mekanizması Nedir?

Antikitera Mekanizması, 1901 yılında Yunanistan'ın Antikitera adası açıklarında bir Roma dönemi gemi enkazından çıkarılan, inanılmaz derecede karmaşık

Görüntüle
"Teremin" (Theremin) Enstrümanı Dokunmadan Nasıl Ses Çıkarır?

Teremin, 1920 yılında Rus mucit Léon Theremin tarafından icat edilen ve sanatçının enstrümana hiç dokunmadan, sadece ellerinin konumunu değiştirerek ç

Görüntüle
Demir Nedir?

Demir (simgesi Fe, atom numarası 26), Dünya'da en bol bulunan metallerden biri ve modern endüstrinin ve inşaatın mutlak temel taşı olan bir metal elem

Görüntüle
Devon Rex Kedisi Nedir?

Devon Rex, İngiltere'nin Devon bölgesinden köken alan, kısa ve kıvırcık tüy yapısı, büyük kulakları, büyük gözleri ve elf benzeri yüz ifadesiyle bilin

Görüntüle