Fizikte "Kuantum Dolanıklık" (Quantum Entanglement) Nedir?
Kuantum dolanıklık, iki veya daha fazla kuantum parçacığının (foton veya elektron gibi), aralarındaki mesafe ne kadar uzak olursa olsun, birbirine giz
GörüntüleNegatif Faiz Oranı Ekonomi İçin Ne Anlama Gelir?
Negatif faiz oranı, bir merkez bankasının, ticari bankaların kendi nezdinde tuttukları zorunlu veya fazla rezervler için, onlara faiz ödemek yerine, o
GörüntüleGıda Işınlama (Food Irradiation) Nedir ve Güvenli midir?
Gıda ışınlama, gıdaların raf ömrünü uzatmak, gıda kaynaklı hastalıkları önlemek ve zararlı böcekleri yok etmek amacıyla, gıdaların iyonlaştırıcı bir e
GörüntülePolitikada "Cep Veto" (Pocket Veto) Nedir?
"Cep veto", özellikle Amerika Birleşik Devletleri başkanlık sisteminde, Başkan'ın bir yasa tasarısını resmen veto etmeden, onu pasif bir şekilde engel
Görüntüle"Sinkrotron Işınımı" (Synchrotron Radiation) Nedir?
Sinkrotron ışınımı, elektron gibi yüklü parçacıkların, bir manyetik alan içinde, ışık hızına yakın hızlarda dairesel bir yörüngede hareket ederken yay
Görüntüle"Adli Entomoloji" (Böcek Bilimi) Suçları Çözmede Nasıl Kullanılır?
Adli entomoloji, böceklerin ve diğer eklembacaklıların biyolojisini, suç mahallerindeki (genellikle bir cinayet vakasındaki) yasal soruşturmalara yard
Görüntüle"Tersine Açık Artırma" (Reverse Auction) Nedir?
Tersine açık artırma, geleneksel açık artırmanın tam tersi bir mantıkla çalışan bir ihale türüdür. Geleneksel açık artırmada, bir satıcı ve çok sayıda
GörüntüleHayvanlar "Kamuflaj"ı Nasıl Kullanır?
Kamuflaj, bir hayvanın, avcılar tarafından fark edilmemek veya avına gizlice yaklaşmak için çevresiyle uyumlu bir görünüm geliştirerek kendini gizleme
Görüntüle"Sokratik Yöntem" (Socratic Method) Nedir?
Sokratik yöntem, Antik Yunan filozofu Sokrates'e atfedilen ve bir kişinin kendi düşüncelerini, varsayımlarını ve inançlarını sorgulayarak, mantıksal t
Görüntüle"Doymuş" ve "Doymamış" Yağlar Arasındaki Fark Nedir?
Doymuş ve doymamış yağlar, yağ asidi zincirlerindeki karbon atomları arasındaki kimyasal bağların yapısına göre sınıflandırılır. Bu yapısal fark, onla
Görüntüle"Raşitizm" Hastalığı Neydi ve Nasıl Önlenir?
Raşitizm, özellikle çocuklarda, şiddetli ve uzun süreli D vitamini eksikliği nedeniyle kemiklerin yumuşaması ve zayıflamasıyla karakterize edilen bir
Görüntüle"Kriyovolkanizma" (Buz Volkanları) Nedir?
Kriyovolkanizma veya buz volkanizmi, normal volkanlarda olduğu gibi erimiş kaya (magma) yerine, su, amonyak veya metan gibi uçucu maddelerin sıvı veya
Görüntüle"Siber Pazartesi" (Cyber Monday) Nasıl Ortaya Çıktı?
"Siber Pazartesi", ABD'de Şükran Günü tatilinden sonraki ilk Pazartesi gününe verilen isimdir ve internet üzerinden yapılan büyük indirimlerle bilinen
Görüntüle"Pirüs Zaferi" (Pyrrhic Victory) Ne Demektir?
"Pirüs zaferi", kazanılan bir zaferin, bu zafer uğruna verilen kayıpların o kadar ağır olması nedeniyle, aslında bir yenilgiden farksız olduğu durumla
GörüntüleHeisenberg'in "Belirsizlik İlkesi" Ne Anlama Gelir?
Heisenberg'in Belirsizlik İlkesi, kuantum mekaniğinin en temel ve en sarsıcı ilkelerinden biridir. Bu ilkeye göre, bir parçacığın (örneğin bir elektro
GörüntüleFelsefede "Deontoloji" (Ödev Ahlakı) Nedir?
Deontoloji veya ödev ahlakı, bir eylemin ahlaki doğruluğunun, o eylemin sonuçlarına göre değil, eylemin kendisinin belirli ahlaki kurallara, ilkelere
GörüntüleEdebiyatta "Büyülü Gerçekçilik" Akımı Nedir?
Büyülü gerçekçilik, gerçekçi bir dünya anlatısının içine, doğaüstü, fantastik veya rüya gibi unsurların, sanki sıradan ve normal olaylarmış gibi, yadı
Görüntüle"İnsani Yoksulluk Endeksi" (HPI) Neyi Ölçer?
İnsani Yoksulluk Endeksi (Human Poverty Index - HPI), Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından, bir ülkedeki yoksulluğu sadece gelir ek
GörüntüleMimaride "Klerestori" (Clerestory) Pencere Nedir?
Klerestori (clerestory), bir binanın ana çatısının üzerinde, daha alçak olan yan çatıların yukarısında yer alan bir pencere dizisidir. Temel amacı, ya
GörüntüleTarihteki "Domesday Kitabı" (Domesday Book) Nedir?
"Domesday Kitabı", 1085-1086 yıllarında, İngiltere'nin Normanlar tarafından fethinden sonra, Fatih William'ın emriyle hazırlanan, İngiltere'nin o döne
GörüntüleBakterilerde "Yatay Gen Transferi" Nedir?
Yatay gen transferi (Horizontal Gene Transfer - HGT), bir organizmanın, kendi atalarından (dikey transfer) değil, aynı nesildeki başka bir organizmada
GörüntüleFizikte "Fonon" (Phonon) Kavramı Nedir?
Fonon, tıpkı fotonun ışığın kuantumu (en küçük birimi) olması gibi, bir kristal örgüdeki atomların kolektif titreşim enerjisinin kuantumudur. Yani, ka
GörüntüleBilgisayarda "Sonlu Durum Makinesi" (Finite State Machine) Nedir?
Sonlu durum makinesi (Finite State Machine - FSM) veya sonlu otomat, belirli bir zamanda, sınırlı sayıda "durum"dan (state) sadece birinde bulunabilen
GörüntüleDilde "Kontronim" (Contronym) Nedir?
Kontronim, aynı kelimenin, bağlama göre birbirine zıt veya çelişkili iki anlama gelebildiği, dilin ilginç ve kafa karıştırıcı bir özelliğidir. Bu keli
GörüntüleEkonomide "Senyoraj" (Seigniorage) Geliri Nedir?
Senyoraj, bir devletin veya merkez bankasının, para basma (emisyon) tekelini kullanarak elde ettiği gelirdir. Daha basit bir ifadeyle, bir paranın üre
GörüntüleJeolojide "Drumlin" Nedir ve Nasıl Oluşur?
Drumlin, buzul hareketleri tarafından oluşturulan, genellikle kaşığın tersine veya yarım bir yumurtaya benzeyen, asimetrik ve pürüzsüz bir tepeciktir.
GörüntüleHukukta "Zehirli Ağacın Meyvesi" (Fruit of the Poisonous Tree) Doktrini Nedir?
"Zehirli ağacın meyvesi", özellikle ABD hukukunda, hukuka aykırı bir şekilde elde edilen bir kanıttan yola çıkılarak ulaşılan diğer tüm kanıtların da,
GörüntüleResimde "Fresk" (Fresco) Tekniği Nasıl Uygulanır?
Fresk (İtalyanca "fresco" - "taze"), ıslak, taze sıva üzerine, su bazlı pigmentlerin uygulanmasıyla yapılan, son derece dayanıklı bir duvar resmi tekn
GörüntülePsikolojide "Zeigarnik Etkisi" Nedir?
Zeigarnik etkisi, insanların tamamlanmamış veya yarıda kesilmiş görevleri, tamamlanmış görevlere göre daha kolay ve daha sık hatırlama eğiliminde oldu
GörüntüleUzayda "Apsidal Presesyon" (Yörünge Yalpalama) Nedir?
Apsidal presesyon, bir gök cisminin eliptik yörüngesinin, yörünge düzlemi içinde zamanla yavaşça dönmesi veya "yalpalaması" olayıdır. Bu, yörüngenin u
GörüntüleCaz Müzikte "Scat Singing" (Anlamsız Heceleme) Nedir?
Scat singing, bir caz vokalistinin, belirli bir şarkı sözü kullanmak yerine, anlamsız heceler, sesler ve kelimelerle ("doo-be-doo-bop", "shoo-bee-doo-
GörüntülePeynir Mayası (Rennet) Sütten Peyniri Nasıl Yapar?
Peynir mayası, sütün sıvı halden katı teleme (pıhtı) haline geçmesini sağlayan ve peynir yapımının en kritik adımlarından birini gerçekleştiren bir en
GörüntüleBitkilerde "Tigmotropizma" (Dokunmaya Tepki) Nedir?
Tigmotropizma, bir bitkinin, dokunma veya fiziksel temas gibi bir uyarana tepki olarak yönünü veya büyüme şeklini değiştirmesidir. Bu, bitkilerin çevr
Görüntüle"Flaş Mob" (Flash Mob) Nedir?
Flaş mob, büyük bir grup insanın, önceden internet veya sosyal medya aracılığıyla organize olarak, halka açık bir alanda aniden toplanıp, kısa bir sür
GörüntüleFelsefede "Epifenomenalizm" Görüşü Nedir?
Epifenomenalizm, zihin-beden problemini açıklamaya çalışan ve zihinsel olayların (düşünceler, duygular, bilinç), beyindeki fiziksel olayların bir yan
GörüntüleTıpta "İyatrojenez" (Iatrogenesis) Ne Anlama Gelir?
İyatrojenez (Yunanca "iatros" - hekim ve "genesis" - köken), bir tıbbi müdahale, teşhis, tedavi veya bir sağlık profesyonelinin tavsiyesi sonucu, hast
GörüntüleKimyada "Azeotrop" Karışım Nedir?
Azeotrop veya azeotropik karışım, belirli bir oranda karıştırıldığında, kaynama sırasında buhar fazının bileşiminin, sıvı fazın bileşimiyle tamamen ay
GörüntüleAntropolojide "Potlaç" (Potlatch) Törenleri Nedir?
Potlaç, özellikle Kuzey Amerika'nın Pasifik Kuzeybatı kıyısındaki yerli kabileler (Kwakwaka'wakw, Tlingit gibi) arasında düzenlenen, son derece önemli
GörüntüleMimaride "Spolia" Kullanımı Ne Anlama Gelir?
"Spolia", eski binalardan, anıtlardan veya harabelerden alınan ve yeni bir yapıda yeniden kullanılan mimari malzemelerin (sütunlar, heykeller, kabartm
Görüntüle"Kral Arthur" Efsanesinin Tarihsel Bir Temeli Var mıdır?
Kral Arthur, Yuvarlak Masa Şövalyeleri, Merlin ve Excalibur kılıcı gibi unsurlarla dolu popüler bir efsanedir, ancak Arthur'un tarihsel bir kişilik ol
GörüntülePazarlamada "A/B Testi" Nedir ve Nasıl Çalışır?
A/B testi (bazen "bölünmüş test" olarak da adlandırılır), bir web sayfasının, bir e-postanın veya bir reklamın iki farklı versiyonunu (A ve B versiyon
Görüntüle"Lizozom" Organelinin Hücre İçindeki Görevi Nedir?
Lizozom, ökaryotik hücrelerde bulunan, zarla çevrili ve içinde güçlü sindirim enzimleri barındıran küçük bir organeldir. Genellikle hücrenin "mide"si
Görüntüle"P-değeri" (p-value) İstatistikte Ne Anlama Gelir?
P-değeri, hipotez testlerinde, "sıfır hipotezinin" (null hypothesis) doğru olduğu varsayımı altında, en azından gözlemlenen kadar aşırı bir sonuç elde
GörüntüleBilgisayarda "İkili Arama" (Binary Search) Algoritması Nasıl Çalışır?
İkili arama (binary search), "sıralı" bir dizi veya listede belirli bir öğeyi bulmak için kullanılan son derece verimli bir arama algoritmasıdır. Çalı
GörüntüleHava Trafik Kontrol Sistemi Nasıl Çalışır?
Hava trafik kontrolü (Air Traffic Control - ATC), uçakların hem yerde hem de havada güvenli, düzenli ve verimli bir şekilde hareket etmesini sağlayan,
GörüntüleOksimoron ve Paradoks Arasındaki Fark Nedir?
Oksimoron ve paradoks, her ikisi de çelişkili veya zıt fikirleri bir araya getiren kavramlar olsa da, yapıları ve amaçları bakımından farklıdırlar.Oks
Görüntüle"Meander" (Büklüm) Yapan Nehirler Nasıl Oluşur?
Meander veya büklüm, bir nehrin, özellikle eğimin azaldığı düz arazilerde, "S" şeklinde kıvrımlar çizerek akmasıyla oluşan bir yer şeklidir. Bu kıvrım
GörüntüleNeden Bazı İnsanlar "Sabah İnsanı", Bazıları "Gece Kuşu"dur? (Kronotip)
Bir kişinin doğal olarak erken yatıp erken kalkma ("sabah insanı" veya "tarlakuşu") ya da geç yatıp geç kalkma ("gece kuşu" veya "baykuş") eğilimi, on
Görüntüle"Fosil Yakıtlar" (Kömür, Petrol, Doğal Gaz) Nasıl Oluştu?
Fosil yakıtlar, milyonlarca yıl önce yaşamış olan bitki ve hayvanların, öldükten sonra yerin altında, yüksek basınç ve sıcaklığa maruz kalarak kimyasa
GörüntüleBir Orkestrayı Yöneten "Şef"in Görevleri Nelerdir?
Orkestra şefi veya "maestro", bir orkestra veya koro performansının sanatsal lideri ve birleştirici gücüdür. Görevi, sadece elindeki batonla tempo tut
Görüntüle